Ο Μάιος είναι γεμάτος κακές αναμνήσεις και τραγικά γεγονότα για τον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Μεταξύ τους η απώλεια δύο οδηγών και ενός συνοδηγού στην Κορσική. Κάτι που οδήγησε στο οριστικό τέλος του Group B.

Ήταν νωρίς το μεσημέρι της δεύτερης ημέρας του Μαΐου του 1985, όταν η εργοστασιακή Lancia 037 των Attilio Bettega και Maurizio Perissinot σταμάτησε απότομα. Ένα δέντρο έκοψε το νήμα της ζωής του 32 Ιταλού οδηγού στην τέταρτη ειδική διαδρομή του Γύρου της Κορσικής. Σε ένα απίστευτο παιχνίδι μιας κακίας τύχης, ακριβώς την ίδια ημέρα της επόμενης χρονιάς χάθηκε στον ίδιο αγώνα το πρώτο πλήρωμα της εργοστασιακής Lancia Delta S4. Ο Φινλανδός Henri Toivonen και ο Αμερικανός Sergio Cresto. Ο πρώτος θεωρείτο ένα από τα μεγαλύτερα ταλέντα και μελλοντικός Παγκόσμιος Πρωταθλητής. Ενώ ο δεύτερος, καταξιωμένος συνοδηγός, σε άλλη μια παράξενη σύμπτωση, είχε καθίσει στο παρελθόν για λίγους αγώνες δίπλα στον Bettega.

Η λίστα των θυμάτων του Group B έχει ακόμα τρείς θεατές, δύο παιδιά και μια γυναίκα στην Πορτογαλία τον Μάρτιο του 1986. Σε ένα ατύχημα με άλλους 30 τραυματίες. Η Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου είχε ήδη σκέψεις για το μέλλον της συγκεκριμένης κατηγορίας των Ράλλυ. Και δούλευε πάνω σε σημαντικές αλλαγές κανονισμών για το 1987. Αλλά ο χαμός του πληρώματος της Lancia έφερε μέσα σε λίγες ώρες την επίσημη ανακοίνωση της οριστικής διακοπής του Group B και της εισαγωγής του Group A. Του προκατόχου της κατηγορίας WRC.

Δείτε ακόμα: Μία Lancia 037 Group B ψάχνει για ιδιοκτήτη

Τί ήταν το Group B

To 1982 η Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου (FIA) δημιούργησε μια σειρά κανονισμών που ονομάστηκε Group B. Κύριο χαρακτηριστικό της ήταν η ελευθερία. Μια τόσο μεγάλη ελευθερία που έφερε στην ράμπα της εκκίνησης αυτοκίνητα με υπερτροφοδοτούμενους κινητήρες άνω των δύο χιλιάδων κυβικών εκατοστών. Με βάρος λιγότερο από 1000 κιλά και ιπποδύναμη που άγγιζε τους 600 ίππους. Επιπλέον οι κανονισμοί επέτρεπαν αμάξωμα από fiber glass για να έχουν μικρό βάρος. Έτσι τα τετρακίνητα θηριώδη αγωνιστικά αυτοκίνητα του Group B είχαν επιτάχυνση από στάση στα 100 χλμ./ώρα σε σχεδόν 2 δευτερόλεπτα, στο χώμα.

Με τα μέσα της εποχής και τα παραπάνω στοιχεία, εύκολα καταλαβαίνει κάποιος ότι η παθητική ασφάλεια των αυτοκινήτων δεν ήταν ψηλά στις προτεραιότητες τότε. Μάλιστα κάποια βίντεο, ειδικά από το Ράλλυ Πορτογαλίας, αποκαλύπτουν ότι ούτε η ασφάλεια των θεατών κυριαρχούσε.

Έτσι ήταν σχεδόν βέβαιο ότι το κακό δεν θα αργούσε να συμβεί. Σίγουρα όμως δεν υπήρχε σκοπιμότητα ή αμέλεια. Και δεν μπορούμε να κρίνουμε το 1982 με σημερινούς όρους. Ίσως όμως μπορούμε να καταλάβουμε την απόλυτη μεταστροφή της FIA στην ασφάλεια. Η οποία πλέον παίζει πρωταρχικό ρόλο στον μηχανοκίνητο αθλητισμό. Kαι έχει μεταμορφώσει τα ράλλυ σε κάτι που μπορεί να μην μας αρέσει, αλλά σίγουρα μας προστατεύει πολύ καλύτερα.

Attilio Bettega

Ο Bettega γεννήθηκε στην πόλη Molveno του Trentino, στην Βόρεια Ιταλία, στις 19 Φεβρουαρίου του 1953. Η αγωνιστική του καριέρα κορυφώθηκε όταν το 1982, εντάχθηκε στην ομάδα Lancia. Η οποία τον απέσπασε από την Fiat και του προσέφερε μια θέση στο τιμόνι της Lancia 037. Στα χρόνια που οδηγούσε για την εργοστασιακή ομάδα της Lancia, κατάφερε να ανέβει τέσσερις φορές στο βάθρο των νικητών ενός αγώνα του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλλυ. Η τελευταία φορά ήταν και η πιο σημαντική, αφού τερμάτισε δεύτερος στο Ράλλυ Sanremo του 1984.

Τη σεζόν του 1985 πήρε μέρος στο Ράλλυ Safari και στο Tour de Corse. Εκεί στον γύρο της Κορσικής, ο Ιταλός έχασε τη ζωή του. Όταν στην τέταρτη ειδική διαδρομή του αγώνα, την Zerubia, ο Bettega έχασε τον έλεγχο της Lancia και χτύπησε σε ένα δέντρο. Η επαφή αυτή ήταν τόσο σφοδρή που έκοψε ακαριαία το νήμα της ζωής του. Ενώ ο συνοδηγός του, Maurizio Perissinot  βγήκε αλώβητος από τη σύγκρουση. Ο θάνατος του Attilio Bettega έθεσε για πρώτη φορά σοβαρά το ζήτημα της ασφάλειας των αυτοκινήτων του Group B. Ενώ, παρά την τραγωδία που έζησε η οικογένεια, ο γιος του οδηγού, Allessandro, ακολούθησε τα αγωνιστικά βήματα του πατέρα για μερικά χρόνια.

Sergio Cresto

Ο Ιταλοαμερικανός Sergio Cresto γεννήθηκε στη Νέα Υόρκη στις 19 Ιανουαρίου 1956. Όμως ζούσε στο Ospedaletti, κοντά στο Sanremo και μακριά από την υπόλοιπη οικογένεια του, στην άλλη όχθη του Ατλαντικού. Έκανε το αγωνιστικό του ντεμπούτο δίπλα στον

Amedeo Gerbino με ένα Opel Kadett GT/E. Άλλαξε πολλούς οδηγούς και αυτοκίνητα στο Ιταλικό Πρωτάθλημα και είχε πολλές επιτυχίες. Μάλιστα στο πλευρό του Andrea Zanussi βγήκε και εκτός συνόρων και τερμάτισε στην τρίτη θέση του Ράλλυ Χαλκιδικής το 1983 με Lancia 037 Group B. Ο αγώνας μας προσμετρούσε για πολλά χρόνια στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Ράλλυ και είχε πολύ σημαντικές συμμετοχές από όλο τον κόσμο. Ο Cresto επέστρεψε στην Ελλάδα το 1984, με ίδιο αυτοκίνητο αλλά αυτή τη φορά στο δεξί μπάκετ του Carlo Capone. Την ίδια χρονιά κάθισε για έναν αγώνα στο πλευρό του Henri Toivonen που τότε οδηγούσε μια Porsche. Tα δύο επόμενα χρόνια συνέχισε με τον Zanussi αλλά το 1984 συνοδήγησε για δύο αγώνες του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος με τον Attilio Bettega, λόγω τραυματισμού του Maurizio Perissinot.

Μια μόνιμη θέση στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλλυ ήρθε το 1986 και δυστυχώς το όνειρο κράτησε για πολύ λίγο. Η Lancia S4 των Toivonen-Cresto έκανε μια δυναμική αρχή και κέρδισε στο Rally Monte Carlo. Έτσι οι δύο ήταν φαβορί για τον τίτλο. Μέχρι τον αγώνα της Κορσικής, που η S4 έπεσε, κάτω από άγνωστες συνθήκες, σε μια χαράδρα και αμέσως πήρε φωτιά, παίρνοντας τις ζωές του πληρώματος.

Henri Toivonen

Ο Henri Toivonen ήταν ένα αστέρι που δεν πρόλαβε να λάμψει όσο θα μπορούσε. Αλλά πρόλαβε να ξεχωρίσει στα μόλις 30 χρόνια της ζωής του. Γεννήθηκε στις 25 Αυγούστου του 1956 στην Jyväskylä, την έδρα του Ράλλυ Φινλανδίας. Ο πατέρας του, Pauli, ήταν Πρωταθλητής Ράλλυ Ευρώπης το 1968 και ο αδελφός του, Harri έγινε επαγγελματίας οδηγός αγώνων πίστας.

Η πρώτη νίκη του Toivonen στο Παγκόσμιο Πρωτάθλημα Ράλι ήρθε με ένα Talbot Sunbeam Lotus στο RAC του 1980 στη Μεγάλη Βρετανία, λίγο μετά τα 24α γενέθλιά του. Δίνοντας του τον τίτλο του μικρότερου νικητή σε αγώνα του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλλυ. Ένα ρεκόρ που έμεινε στο όνομα του μέχρι το 2008, όταν ο συμπατριώτης του Jari-Matti Latvala κέρδισε το Ράλλυ Σουηδίας στα 22 του χρόνια.

Αφού οδήγησε για την Opel και την Porsche, ο Toivonen υπέγραψε με μια από τις κορυφαίες ομάδες της εποχής, τη Lancia. Παρά το γεγονός ότι είχε ένα πολύ σοβαρό ατύχημα στο Rally Costa Smeralda στις αρχές του 1985, επέστρεψε στο τιμόνι αργότερα εκείνη τη χρονιά. Κέρδισε τον τελευταίο αγώνα της χρονιάς και τον πρώτο του 1986, το Monte Carlo, το οποίο είχε κερδίσει ο πατέρας του ακριβώς 20 χρόνια νωρίτερα. Είχε βάλει γερές βάσεις για να πάρει το πρώτο του Παγκόσμιο Πρωτάθλημα. Αλλά δυστυχώς αυτό δεν έγινε ποτέ.

Αφού η S4 που οδηγούσε βγήκε από τον δρόμο στο έβδομο χιλιόμετρο της 18^ης Ειδικής Διαδρομής κατά τη δεύτερη ημέρα του Γύρου της Κορσικής. Το μοναδικό ερασιτεχνικό βίντεο που υπάρχει από το διπλό δυστύχημα δείχνει από μεγάλη απόσταση το αυτοκίνητο να πέφτει στα δέντρα και να τυλίγεται στις φλόγες. Ο Toivonen άφησε πίσω δύο μικρά παιδιά, τον Markus και την Arla.

Το παρασκήνιο

Ο Toivonen  είχε φτάσει στην Κορσική με ένα σοβαρό κρύωμα. Είχε πυρετό και πόνο στον λαιμό. Παρόλα αυτά ο οδηγός συνέχισε τον αγώνα και για τα συμπτώματα του έπαιρνε φάρμακα. Τα οποία όμως επηρεάζουν τα αντανακλαστικά. Σε αφιερώματα και βίντεο θα δούμε πολλές φορές όλους τους οδηγούς της εποχής να καταρρέουν στα σέρβις από την απίστευτη σωματική και πνευματική κόπωση που προκαλούσαν τα αυτοκίνητα του Group B. Σε συνδυασμό με τα μαραθώνια ράλλυ της εποχής. Η ομάδες είχαν στο δυναμικό τους γιατρούς και φυσικοθεραπευτές που έκαναν τα πάντα για να καταφέρουν τα πληρώματα να αντέξουν μέχρι την ράμπα του τερματισμού κάθε αγώνα.

Τα πράγματα θεωρητικά πήγαιναν καλά για το Toivonen. Αλλά στην πράξη ο οδηγός είναι ράκος στις τελευταίες του δηλώσεις. Και αναφέρει συνέχεια την απίστευτη κούραση όλων από την ένταση, την ταχύτητα και τη διάρκεια των αγώνων. Ειδικά στην Κορσική, με τους στενούς γεμάτους συνεχείς στροφές δρόμους. «Σήμερα, έχουμε οδηγήσει περισσότερο από τη συνολική απόσταση του Ραλλυ Φινλανδίας. Μετά από 4 ώρες οδήγησης είναι δύσκολο να συνεχίσουμε με αυτή την ταχύτητα. Με ένα σύγχρονο αυτοκίνητο σαν αυτό, είναι απλά αδύνατο να οδηγήσουμε εδώ. Είναι σωματικά και πνευματικά εξουσιαστικό και δεν μπορούμε πια να ανταποκριθούμε» έλεγε ο οδηγός το προηγούμενο βράδυ.

Όμως ο Toivonen δεν μπορούσε να σταματήσει στην Κορσική. Γιατί είχε δημιουργηθεί μια ένταση με την ομάδα της Lancia στην Πορτογαλία. Μετά το δυστύχημα του Μαρτίου με τις τρείς απώλειες θεατών και τους 30 τραυματίες, ορισμένοι κορυφαίοι οδηγοί απέσυραν τη συμμετοχή τους από τον αγώνα σε ένδειξη σεβασμού προς τους νεκρούς. Η ομάδα της Lancia φέρεται να μην ήταν καθόλου ευχαριστημένη από αυτή την απόφαση. Kαι να ενημέρωσε τα πληρώματα για βαριές οικονομικές κυρώσεις αν το ξανακάνουν.

Ο Toivonen στη Formula

Προφανώς δεν θα μάθουμε ποτέ την αλήθεια ή τί ακριβώς συνέβη και οδήγησε στην έξοδο της S4 από τον δρόμο. Αλλά σίγουρα ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι και οδήγησε τον τότε πρόεδρο της FIA, Jean-Marie Balestre, να ανακοινώσει λίγες ώρες αργότερα την οριστική διακοπή του Group B.

Κάτι που λίγοι γνωρίζουν είναι ότι ο Toivonen άρχισε την καριέρα του οδηγώντας σε πίστες πριν περάσει στα ράλλυ και διαπρέψει σε άσφαλτο, χώμα, χιόνι και πάγο. Όμως είχε συμμετοχές στο Ευρωπαϊκό Πρωτάθλημα Αγώνων Αντοχής και στη Formula 3 με την ομάδα του Eddie Jordan. Μάλιστα είχε κάνει και μια επιτυχημένη δοκιμή με αυτοκίνητο της Formula 1.

Στην μνήμη του η Michele Mouton αφιέρωσε τον πρώτο «Αγώνα των Πρωταθλητών». Έναν θεσμό που άρχισε το 1988 και συνεχίζει με επιτυχία ακόμα και σήμερα. «Ο Henri ήταν ένας καταπληκτικός άνθρωπος και ένας εξαιρετικός οδηγός. Ήταν σίγουρα ο επόμενος Παγκόσμιος Πρωταθλητής.» Mας είχε πει σε συνέντευξη με αφορμή τα 40 χρόνια από την νίκη της στο Ράλλυ Ακρόπολις.

Αυτό το βίντεο-αφιέρωμα στο Group B του Φινλανδού λάτρη των αγώνων Antti Kalohola είναι σίγουρα ένα από τα καλύτερα που έγιναν ποτέ