Van Life στην Ελλάδα: Ελευθερία ή πρόστιμο με… θέα;

Η Ελλάδα βάζει εμπόδια στους λάτρεις των αυτοκινούμενων τροχόσπιτων, περιορίζοντας έναν τουριστικό κλάδο με τεράστιες προοπτικές. Μήπως ήρθε η ώρα να αναθεωρήσουμε to VanLife;

Έχοντας καταγωγή από την Πελοπόννησο, ως παιδί θυμάμαι να βλέπω (και να ζηλεύω) εκατοντάδες αυτοκινούμενα τροχόσπιτα με ξένες πινακίδες κυκλοφορίας να χτενίζουν απ’ άκρη σ’ άκρη μέρη γύρω από την Μονεμβάσια (ναι εκεί μπαίνει ο τόνος!) που μόνο οι τοπικοί νομίζαμε ότι γνώριζαν. Ολόκληρες οικογένειες ή ζευγάρια κάθε ηλικίας έμεναν για εβδομάδες ή μήνες στην Ελλάδα με την άνεση του δικού τους μεταφερόμενου προσωπικού χώρου. Μια πολυτέλεια που ήταν μακρινό όνειρο για εμάς λόγω της υπερφορολόγησης που ανέβαζε το κόστος αγοράς ενός αυτοκινούμενου τροχόσπιτου σε ύψη που συναγωνίζονταν ένα μικρό εξοχικό σπίτι. Ωστόσο τα πράγματα αλλάζουν. Οι τιμές έχουν πέσει και τα τελευταία χρόνια και ιδιαίτερα στα μετά-covid χρόνια σχεδόν όλες οι αυτοκινητοβιομηχανίες δίνουν στα van τους δυνατότητες και kit που τα μετατρέπουν σε μικρά, πολύ ευέλικτα και προσιτά αυτοκινούμενα τροχόσπιτα, τα λεγόμενα VanLife.

Γιατί το τροχόσπιτό, όπως και το σκάφος, δίνουν μια τέτοια ευελιξία που δεν βρίσκεις πουθενά αλλού. Ή τουλάχιστον έδιναν ως τώρα.

Ελευθερία με… Λεπτά Όρια

Τα αυτοκινούμενα τροχόσπιτα βρίσκονται στο στόχαστρο νέων περιορισμών στην Ελλάδα, και αυτό έχει προκαλέσει μεγάλη αναστάτωση στους λάτρεις της περιπέτειας και της ελευθερίας που προσφέρει αυτός ο τρόπος ζωής. Μήπως η χώρα μας πυροβολεί τα πόδια της, αποκλείοντας μια σημαντική κατηγορία τουριστών;

Αν και η ελληνική νομοθεσία πάντα περιόριζε την ελεύθερη κατασκήνωση, οι τελευταίες αλλαγές φαίνεται να σφίγγουν ακόμα περισσότερο τα δεσμά, καταργώντας την ουσία της επιλογής ενός αυτοκινούμενου τροχόσπιτου.

Σύμφωνα με το νέο Νόμο 5170/2025, και συγκεκριμένα το Άρθρο 27, η στάθμευση τροχόσπιτων και αυτοκινούμενων επιτρέπεται πλέον μόνο εντός αδειοδοτημένων και οργανωμένων χώρων κάμπινγκ. Η στάθμευση σε αιγιαλούς, παραλίες, δάση, εθνικούς δρυμούς, αρχαιολογικούς χώρους και κοινόχρηστους δημοτικούς ή κρατικούς χώρους απαγορεύεται αυστηρά, με πρόστιμα που μπορεί να φτάσουν τα 300 ευρώ ανά όχημα ή άτομο. Επιπλέον, το Άρθρο 34 του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας περιορίζει τη στάθμευση αυτών των οχημάτων σε κατοικημένες περιοχές για περισσότερες από 24 ώρες.

Η Θέση του Υπουργείου Τουρισμού

Σύμφωνα με πρόσφατες δηλώσεις της Υπουργού Τουρισμού, Όλγας Κεφαλογιάννη, δεν έχουν γίνει νέες αλλαγές στη νομοθεσία για τα τροχόσπιτα και τα αυτοκινούμενα στην Ελλάδα. Η Υπουργός τόνισε ότι το υπάρχον νομικό πλαίσιο απλώς αποσαφηνίστηκε, με στόχο την προστασία του περιβάλλοντος και την ενίσχυση του οργανωμένου τουρισμού. Επισήμανε ότι η στάθμευση και διαμονή επιτρέπεται μόνο σε αδειοδοτημένους χώρους, ενώ απαγορεύεται σε περιοχές όπως αιγιαλοί, παραλίες, δάση και αρχαιολογικοί χώροι. Η Υπουργός υπογράμμισε ότι το Υπουργείο Τουρισμού επιδιώκει να βάλει τέλος σε ένα καθεστώς ανομίας, διασφαλίζοντας την ισορροπία μεταξύ ελευθερίας και σεβασμού στους νόμους και το περιβάλλον.

Γιατί Χάνουμε το Παιχνίδι

Η χώρα μας έχει τεράστιες δυνατότητες να προσελκύσει τέτοιου είδους τουρισμό, προσφέροντας μοναδικά τοπία, πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και ευνοϊκό κλίμα. Όμως, η απουσία ξεκάθαρης στρατηγικής και η γραφειοκρατία αποθαρρύνουν τόσο τους ταξιδιώτες όσο και τις επενδύσεις σε σύγχρονες υποδομές, όπως τα camper stops. Αυτή είναι μια ακόμα χαμένη ευκαιρία, ειδικά σε περιοχές που δεν προσελκύουν μαζικό τουρισμό.

Αντί να περιορίζουμε τους ταξιδιώτες, θα έπρεπε να δημιουργήσουμε τις κατάλληλες συνθήκες για να τους υποδεχτούμε. Με ένα φιλικό νομοθετικό πλαίσιο και τις κατάλληλες επενδύσεις σε υποδομές, η Ελλάδα θα μπορούσε να γίνει ιδανικός προορισμός για τους λάτρεις του «van life» και των αυτοκινούμενων τροχόσπιτων. Και ας μην ξεχνάμε τους ψηφιακούς νομάδες που ο αριθμός τους συνεχώς μεγαλώνει.

Επιπλέον τα σύγχρονα αυτοκινούμενα τροχόσπιτα έχουν μεγάλη αυτονομία νερού και ενέργειας, με φωτοβολταϊκά συστήματα. Και κάποια είναι ηλεκτροκίνητα. Επομένως έχουν λιγότερες ανάγκες και ταυτόχρονα περισσότερες δυνατότητες να μην ρυπαίνουν τις περιοχές που τα φιλοξενούν. Κάτι που είναι ψηλά στην ατζέντα και όσων τα επιλέγουν ως μόνιμα ή προσωρινά σπίτια τους.

Αντί να βάζουμε εμπόδια, ας ανοίξουμε το δρόμο για μια μορφή τουρισμού που μπορεί να φέρει έσοδα, να επεκτείνει την τουριστική σεζόν και να στηρίξει την τοπική οικονομία. Είναι καιρός να σκεφτούμε πιο ευέλικτα και πιο φιλόξενα.