Φαίνεται απίστευτο αλλά έχουν περάσει 30 χρόνια από τη μαύρη Πρωτομαγιά του 1994 και ένα από τα χειρότερα Grand Prix στην ιστορία της Formula 1. Εκεί που χάθηκε ο Senna και ο Ratzenberger.
To 1994 η Formula 1 έκανε ένα μεγάλο και μοιραίο βήμα προς τα πίσω. Η Διεθνής Ομοσπονδία Αυτοκινήτου (FIA) δεν ήταν ευχαριστημένη από την κυριαρχία της Williams τα δύο προηγούμενα χρόνια. Η Βρετανική ομάδα είχε εξελίξει μια ενεργή ανάρτηση η οποία έκανε τα αυτοκίνητα της σχεδόν ανίκητα. Έτσι η FIA, σε μια προσπάθεια να μειωθούν οι διαφορές μεταξύ των ομάδων και να αυξηθεί το θέαμα, απαγόρευσε ξαφνικά όλα τα ηλεκτρονικά βοηθήματα. Και στένεψε το πλάτος των ελαστικών. Με αποτέλεσμα τα αυτοκίνητα να γίνουν πραγματικά επικίνδυνα, αφού δεν μπορούσαν να «βάλουν στο δρόμο» τη δύναμη τους.
Μετά την οριστική «συνταξιοδότηση» του Prost από την ενεργό δράση, ο μοναδικός Πρωταθλητής μεταξύ των οδηγών της Formula 1 ήταν ο Ayrton Senna. Που μόλις είχε αφήσει πίσω του την McLaren με την οποία κατέκτησε 3 φορές το Πρωτάθλημα οδηγών, για να πάει στην Williams. Εμπειρότατος ο Βραζιλιάνος επεσήμανε αμέσως την επικινδυνότητα των αυτοκινήτων σε όλες τις συνεντεύξεις του. Χωρίς δυστυχώς να εισακουστεί. Στις αρχές του 1994 ο Senna ήταν διψασμένος για νίκη και σε καταπληκτική κατάσταση σωματικά και πνευματικά.
Κατάφερε να φέρει την Williams στην πρώτη θέση της εκκίνησης στους πρώτους δύο αγώνες της χρονιάς, ξεπερνώντας τα όρια της σχεδίασης του αυτοκινήτου. Το οποίο είχε τόσο βασιστεί στα (πλέον) απαγορευμένα ηλεκτρονικά που χωρίς αυτά ήταν πραγματικά κακό, δύσκολο και απρόβλεπτο. Αλλά δεν κατάφερε να τερματίσει σε κανέναν από τους δύο αγώνες. Έτσι η πίεση είχε πέσει στον τρίτο αγώνα της χρονιάς, το Grand Prix του San Marino, στην πίστα της Imola.
Η αμαρτωλή Imola
Αν και απέχει περισσότερα από 100 χιλιόμετρα από το San Marino, η πίστα της Imola, λίγο έξω από τη Bologna, φιλοξενεί το Grand Prix του κρατιδίου. Ο λόγος είναι πολύ απλός. Για να μπορεί η Ιταλία να έχει ένα δεύτερο αγώνα στο ημερολόγιο της Formula 1. Όμως η Imola, που κατασκευάστηκε το 1953, ήταν ήδη ξεπερασμένη για τις δυνατότητες και την ταχύτητα των μονοθεσίων. Και το τρομακτικό ατύχημα του Gerhard Berger το 1989 δεν αξιολογήθηκε όσο θα έπρεπε. Γιατί η Ferrari του Berger χτύπησε στο ίδιο σημείο που έχασε την ζωή του ο Senna και μάλιστα τυλίχτηκε στις φλόγες λίγα δευτερόλεπτά αργότερα Και πριν φτάσει βοήθεια στον οδηγό, ο οποίος είχε χάσει τις αισθήσεις του.
Ο Senna και ο πολύ καλός φίλος του Berger είχαν αποφασίσει να βρεθεί μια λύση σχετικά με την στροφή Tamburello. Μάλιστα μόλις έφτασαν εκεί το ’94, περπάτησαν μαζί από τα pits για να δουν προσεκτικά το περιβάλλον και να προτείνουν λύση. Όμως λίγα μέτρα μετά τον τοίχο της Tamburello υπάρχει ένα ποτάμι. Και όπως έχει πει ο Αυστριακός πολλές φορές σε συνεντεύξεις του, ακόμα δεν μπορεί να καταλάβει πώς κανείς τους δεν σκέφτηκε τη δημιουργία ενός «S» πριν από τη στροφή. Κάτι που θα μείωνε την ταχύτητα στο επικίνδυνο σημείο και που έγινε μετά τον χαμό του Ayrton Senna.
Ο αγώνας του 1994
Τα προβλήματα άρχισαν από τις ελεύθερες δοκιμές της Παρασκευής 29 Απρολίου 1994. Όταν το μονοθέσιο του Rubens Barrichello απογειώθηκε στην έξοδο μιας αριστερής στροφής, χτύπησε στο συρματόπλεγμά πάνω από τα προστατευτικά ελαστικά και τούμπαρε. Ο νεαρός Βραζιλιάνος έσπασε το δεξί του χέρι και είχε κάποιους μικροτραυματισμούς, αλλά σύντομα επέστρεψε στο cockpit. Κάτι που δεν συνέβη στους οδηγούς των δύο επόμενων συμβάντων.
Ακριβώς 24 ώρες αργότερα, κατά τη διάρκεια των χρονομετρημένων δοκιμών, η Simtek του Αυστριακού Roland Ratzenberger έχασε ένα κομμάτι της αεροτομής της στην έξοδο της στροφής Tamburello. Με αποτέλεσμα να χάσει την επαφή της με τον δρόμο και να πέσει με πολύ μεγάλη ταχύτητα στον τοίχο στην άκρη της πίστας. Ο οδηγός μεταφέρθηκε στο νοσοκομείο της πίστας και λίγα λεπτά αργότερα έφυγε με ελικόπτερο για το νοσοκομείο της Βolognia. Εκεί που έμεινε για μόλις 7 λεπτά πριν χαθεί για πάντα.
Ο Senna στην αιωνιότητα
Ο Senna ήταν ο πρώτος που πήγε τόσο στον Barrichello όσο και στο σημείο του δυστυχήματος του Ratzenberger, για να καταλάβει τί πήγε στραβά και να μάθει για την κατάσταση των δύο οδηγών. Ο θάνατος του Αυστριακού τον συγκλόνισε. Αν και δεν ήταν η πρώτη φορά που χάθηκε κάποιος συναθλητής του. Αφού το 1986 είχε χάσει τέως τον ομόσταυλό του στην ομάδα της Lotus, Elio de Angelis. Ο Ιταλός έχασε τη ζωή του στην πίστα Paul Ricard στη Μασσαλία, σε ιδιωτικές δοκιμές με την Brabham.
Λίγο πολύ οι αντιδράσεις του μετά την αναγγελία του θανάτου του Αυστριακού είναι γνωστές. Δεν είχε καμιά επαφή με κανέναν, κλείστηκε στο motorhome της Williams, όπου απαγορεύτηκε η είσοδος στους πάντες και σύντομα επέστρεψε στο ξενοδοχείο. Δεν θα μάθουμε ποτέ αν πραγματικά σκέφτηκε να φύγει ή ακόμα και να σταματήσει τους αγώνες. Γιατί τελικά την Κυριακή το πρωί πήγε στην δουλειά του.
Και λίγο αργότερα έφυγε για πάντα. Σε έναν θάνατο σε Παγκόσμια ζωντανή μετάδοση. Μετά από ένα ατύχημα που ποτέ δεν είχε ένα επίσημο τελικό πόρισμα.
Έγκλημα χωρίς τιμωρία
Δεν γνωρίζουμε με σιγουριά τα πραγματικά αίτια του δυστυχήματος, αλλά μονάχα την αιτία θανάτου του Ayrton Senna. Από τη σύγκρουση ένα μικρό εξάρτημα της ανάρτησης αποκολλήθηκε και σε μια απίστευτη στιγμή ατυχίας πέρασε μέσα από τη ζελατίνη του κράνους του Βραζιλιάνου. Tο πιο ευάλωτο σημείο που υπάρχει. Εγκεφαλικά νεκρός μεταφέρθηκε με ελικόπτερο στο νοσοκομείο της Μπολόνια όπου άφησε την τελευταία του πνοή το ίδιο απόγευμα.
Εδώ πρέπει να αναφέρουμε ότι οι Ιταλοί οργανωτές του αγώνα, αναλογιζόμενοι την οικονομική καταστροφή, αποφάσισαν να απομακρύνουν τα λαβωμένα σώματα του Ratzenberger και του Senna όσο το δυνατόν ταχύτερα από τον ευρύτερο χώρο της πίστας. Γιατί αν υπήρχε εκεί θάνατος, ο αγώνας θα έπρεπε να σταματήσει.
Στη δίκη που ακολούθησε για τον θάνατο του Senna ουσιαστικά δεν τιμωρήθηκε κανείς. Ίσως σε αυτό συνέβαλε η πρόσκαιρη… αμνησία του δεύτερου οδηγού της Williams, Damon Hill. Ο οποίος απάντησε «Δεν θυμάμαι» σε 6 κρίσιμες ερωτήσεις.
Ο μύθος του Ayrton Senna ζει και μεγαλώνει
Λίγοι άνθρωποι μνημονεύονται και τιμώνται με τόση θέρμη όση ο Senna, ακόμα και 30 χρόνια μετά τον θάνατο τους. Ο Βραζιλιάνος οδηγός έζησε «κοντά μας» για 34 χρόνια. Και λείπει για 30 χρόνια. Παρόλα αυτά εξακολουθούν να πωλούνται εκατομμύρια αναμνηστικά με το κράνος, το καπέλο, το όνομα και τα αυτοκίνητα του. Υπάρχουν τουλάχιστον 14 επίσημα Fan Clubs σε όλο τον κόσμο και δεκάδες ομάδες στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης με εκατοντάδες χιλιάδες μέλη το κάθε ένα. Επιπλέον εκατοντάδες άνθρωποι επισκέπτονται καθημερινά το κοιμητήριο Morumbi για να αποτίσουν φόρο τιμής σε ένα είδωλο που κάποιοι είχαμε την τύχη να προλάβουμε να δούμε να οδηγεί και να γνωρίσουμε από κοντά. Η επιτύμβια επιγραφή «Nada pode me separar do amor de Deus» (Τίποτα δεν μπορεί να με χωρίσει από την αγάπη του Θεού) είναι καθημερινά θαμμένη κάτω από ένα βουνό από λουλούδια που αφήνουν άνθρωποι κάθε ηλικίας.
Ταυτόχρονα το Instituto Ayrton Senna βοηθά με διακριτικότητα εκατομμύρια παιδιά να έχουν πρόσβαση στην εκπαίδευση και ευκαιρίες να καλυτερεύσουν τη ζωή τους. Αυτή είναι η παρακαταθήκη που ο ίδιος επέλεξε στα τέλη του 1993.
Ένας διαφορετικός Πρωταθλητής.
Στα χαρτιά υπάρχουν οδηγοί πιο επιτυχημένοι, με περισσότερα Πρωταθλήματα, συμμετοχές και pole positions. Όμως στην πραγματικότητα ο Senna είχε κάτι καθηλωτικά μοναδικό. Μια τεράστια πνευματική δύναμη και ένα απίστευτο οδηγικό ταλέντο. Και παρότι κατηγορήθηκε για το επιθετικό του στιλ μέσα στις πίστες, είναι (σύμφωνα με συναθλητές του και σύγχρονους οδηγούς) ο καλύτερος όλων των εποχών.
Ο Ayrton Senna μπορούσε να οδηγήσει τα αυτοκίνητα πέρα από τα όρια τους. Βρίσκοντας τρόπους να κερδίζει δέκατα του δευτερολέπτου σε σημεία που μόνο με την τηλεμετρία αποκαλύπτονταν. Αλλά εκεί που το άστρο του έλαμπε πιο φωτεινό από οπουδήποτε αλλού ήταν στη βροχή. Είχε έναν μοναδικό τρόπο να βρίσκει πρόσφυση και να τρελαίνει τα χρονόμετρα όταν άνοιγαν οι ουρανοί.
Ayrton Senna: Ο οδηγός φαινόμενο
Οι επικές κόντρες του, κυρίως με τον Prost, βοήθησαν πολύ την Formula 1 να προσελκύσει φιλάθλους. Κάτι που κατά τη γνώμη μας έχει συμβάλει στην δημοτικότητα του σπορ μέχρι και σήμερα. Αν και στην πραγματικότητα o οδηγός πήρε ένα κομμάτι της Formula 1 μαζί του για πάντα.
Ο Senna έφυγε ξαφνικά και άδικα από κοντά μας την Πρωτομαγία του 1994, ενώ βρισκόταν στην πρώτη θέση ενός Grand Prix. Δηλαδή στην φυσική του θέση. Και έτσι θα τον θυμόμαστε για πάντα. Άφθαρτο και στην κορυφή.