GR-eco island: Η «πράσινη» μετάβαση στο επίκεντρο για τα ελληνικά νησιά

Μεγάλες ευκαιρίες για τα μικρά νησιά του Αιγαίου και του Ιονίου προκειμένου να «πρασινίσουν» το ενεργειακό τους μείγμα. Ακόμα την αναβάθμιση των υποδομών μεταφορών, διαχείρισης απορριμμάτων, φωτισμού . Όπως επίσης της εξασφάλισης σημαντικά χαμηλότερων λογαριασμών ρεύματος για τους κατοίκους. Όλα αυτά, δημιουργεί η πρωτοβουλία GR-eco island, που εγκαινίασε την Παρασκευή ο Κυριάκος Μητσοτάκης στη Χάλκη και το Ταμείο Απανθρακοποίησης των νησιών.

Συνολικά, οι δυο πρωτοβουλίες συγκεντρώνουν κονδύλια της τάξης των 3 δισ. ευρώ με πηγές χρηματοδότησης ευρωπαϊκά και κρατικά ταμεία. Όπως επίσης και ιδιωτικές επιχειρήσεις που καλούνται να συμβάλουν στο κόστος μετάβασης των νησιών. Όπως, δηλαδή, έγινε στη Χάλκη.

Πράσινη μετάβαση για όλα τα ελληνικά νησιά με το GR-eco island

Τα προγράμματα απευθύνονται σε όλα τα νησιά, η αρχή θα γίνει όμως από τα πιο μικρά και απομακρυσμένα.

Ήδη ο κ. Μητσοτάκης απηύθυνε πρόσκληση την Παρασκευή από τη Χάλκη στους υπόλοιπους νησιωτικούς Δήμους. Πιο συγκεκριμένα τους κάλεσε «να ακολουθήσουν αυτό το παράδειγμα, να δημιουργήσουν, με την υποστήριξή μας, τις δικές τους Ενεργειακές Κοινότητες για την ένταξή τους στην πρωτοβουλία GR-eco islands». Παράλληλα, τονίζουν πως όσοι προχωρήσουν πρώτοι σε αυτήν την κατεύθυνση θα έχουν πλεονέκτημα και στην προσέλκυση τουριστών.

Σε σχέση με το Ταμείο Απανθρακοποίησης, το επόμενο βήμα όπως επισημαίνει ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κώστας Σκρέκας, είναι η παρουσίαση των δράσεων στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η εξασφάλιση της έγκρισης, προκειμένου να ακολουθήσει διαπραγμάτευση με την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για να συμμετάσχει στην συγχρηματοδότηση.

Επιπλέον, ηΚομισιόν έχει ήδη εγκρίνει την χρηματοδότηση των ελληνικών νησιών για τον περιορισμό των εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα στο πλαίσιο του συνολικού «Προγράμματος Δίκαιης Αναπτυξιακής Μετάβασης» που απευθύνεται στις λιγνιτικές περιοχές της Δυτικής Μακεδονίας και της Μεγαλόπολης.

Εθνικό σχέδιο «πράσινων» υποδομών και ηλεκτροκίνησης ύψους 13 δισ. ευρώ

Κύρια πηγή χρηματοδότησης του Ταμείου είναι τα έσοδα από δημοπρασίες δικαιωμάτων εκπομπής άνθρακα.

Σύμφωνα με το ΑΠΕ, η πρωτοβουλία GR – eco islands κινητοποιεί πόρους από όλα τα Ταμεία, Προγράμματα και γενικότερα πηγές χρηματοδότησης. Όπως είναι τα ΕΣΠΑ 2021-2027, Μηχανισμός Δίκαιης Μετάβασης, (Ευρωπαϊκό γεωργικό ταμείο αγροτικής ανάπτυξης), Ταμείο Ανάκαμψης.

Όπως επισημαίνει σχετικό ενημερωτικό σημείωμα:

«Η πρωτοβουλία GR-eco islands θα αξιοποιήσει την εμπειρία και τα πολύ χρήσιμα συμπεράσματα, από πιλοτικά έργα που υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται στον ενεργειακό κατά βάση τομέα σε μεμονωμένα νησιά. Όπως είναι αυτά στην Τήλο, τον Αη Στράτη ή την Αστυπάλαια.

Γίνεται έτσι μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα κοινό πλαίσιο μέσα από το οποίο όλα τα ελληνικά νησιά, ξεκινώντας από τα πιο μικρά, θα μπορέσουν να είναι συμμέτοχοι στην πράσινη μετάβαση που συντελείται, αποτελώντας εν τέλει παραδείγματα προς μίμηση για άλλες ευρωπαϊκές περιοχές και χώρες».

⇒ Στην Αστυπάλαια οι περισσότεροι δημόσιοι φορτιστές ανά κάτοικο, σε όλη την Ελλάδα

Οι παρεμβάσεις του GR – eco islands εστιάζουν στους εξής πυλώνες:

Στον τομέα της Ενέργειας, ο βασικός στόχος είναι η επίτευξη Ενεργειακής και Κλιματικής Ουδετερότητας. Αυτή θα είναι δυνατή με τη μέγιστη αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών, μέσω υβριδικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας, παραγωγή υδρογόνου, την αύξηση της ενεργειακής εξοικονόμησης στον κτιριακό τομέα αλλά και σε όλους τους τομείς δραστηριότητας όπως είναι ο τουριστικός κ.α.

Στον ίδιο άξονα, αποτελεί προτεραιότητα ο εξηλεκτρισμός στις Μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των οδικών και θαλάσσιων μεταφορών. Κάτι που συνοδεύεται από την ανάγκη ανάπτυξης των απαραίτητων υποδομών εναλλακτικών καυσίμων.

Στο τομέα της συνδεσιμότητας των νησιών, προκρίνεται η ανάπτυξη νέων και ο εκσυγχρονισμός υφιστάμενων λιμενικών και άλλων υποδομών.  Όπως επίσης εκσυγχρονισμός του στόλου του ακτοπλοϊκού δικτύου που εξυπηρετούν ενδονησιωτικά δρομολόγια.

⇒ Ελληνες εφοπλιστές: Δεσμευόμαστε να συνδράμουμε στην απανθρακοποίηση της ναυτιλιακής βιομηχανίας

Στον τομέα της Κυκλικής Οικονομίας μπαίνουν τα θέματα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων. Αλλά και ο τομέας της διαχείρισης των υδάτινων πόρων. Το σημαντικό είναι η διασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε επαρκές και καλής ποιότητας νερό. Συμπεριλαμβανόμενης της ανάπτυξης φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων αφαλάτωσης.

Στον τομέα του Τουρισμού οι παρεμβάσεις θα έχουν συμπληρωματικό και αθροιστικό χαρακτήρα.

Τέλος, όσο οι παρεμβάσεις για πράσινη ενέργεια και βελτίωση ενεργειακής απόδοσης, όσο και οι παρεμβάσεις στην βιώσιμη κινητικότητα, θα μεταβάλλουν την εικόνα των νησιών. Δηλαδή, θα χαρίσουν ένα «πράσινο» profile ενισχύοντας την ελκυστικότητά τους προς ταξιδιώτες.