Ανάπηρες πόλεις όχι ανάπηροι άνθρωποι

Δεν υπάρχουν ανάπηροι άνθρωποι, αλλά πόλεις που δεν έχουν τροποποιήσεις ώστε να περιλαμβάνουν τις ανάγκες όλων μας. Και άνθρωποι που βάζουν την άνεση τους πάνω από τις ανάγκες των άλλων.

Σήμερα, Παγκόσμια ημέρα ευαισθητοποίησης για την προσβασιμότητα, ακούμε πολλά ευχολόγια, όμως δεν βλέπουμε αρκετές πράξεις. Οι άνθρωποι που αντιμετωπίζουν κάποια κινητική δυσκολία ή προβλήματα όρασης και ακοής περνούν σχεδόν αόρατοι από τους υπεύθυνους. Και παλεύουν καθημερινά, όχι απλώς μόνοι τους, αλλά απέναντι σε εχθρικές πόλεις και πολίτες.

Γιατί κάθε φορά που σταματάμε «για δύο λεπτάκια» πάνω σε πεζοδρόμιο ή εμπρός σε μια ράμπα ή θέση στάθμευσης ΑμΕΑ έχουμε κι εμείς εχθρική συμπεριφορά απέναντι τους. Είναι οι πράξη μας και όχι κάποια παράλειψη αυτό που δυσκολεύει την καθημερινότητα τους. Αφού εκούσια δεν τους σεβόμαστε και τους ακινητοποιούμε μέχρι νεωτέρας.

Ελάχιστες έως καθόλου υποδομές

Ασφαλώς και οι (περισσότερες) πόλεις της Ελλάδας δεν έχουν τις απαραίτητες υποδομές για να μην εμποδίζουν τους ανθρώπους με δυσκολίες όρασης και ακοής ή όσους έχουν κινητικά προβλήματα. Στενά ή διαλυμμένα πεζοδρόμια, ανάγλυφοι δείκτες στο πεζοδρόμιο που σταματούν πάνω σε περίπτερα ή τραπεζοκαθίσματα, φανάρια χωρίς ηχητικά σήματα, στενές θέσεις στάθμευσης και απαγορεύσεις για σκύλους οδηγούς είναι μόνο μερικές από τις προκλήσεις που βρίσκουν εμπρός τους τα λεγόμενα ΑμΕΑ. Και η πολιτεία έχει φτάσει στο σημείο να θεωρεί ότι κάνει φιλανθρωπικό έργο όταν κατασκευάζει βασικές υποδομές. Οι οποίες θα έπρεπε να υπάρχουν παντού και να συντηρούνται ώστε να είναι σε άριστη κατάσταση.

Εχθρική και η τηλεόραση

Ένα πάγιο αίτημα των ανθρώπων με οπτικές δυσκολίες είναι κάτι πολύ απλό, που μάλιστα θα έπρεπε να κάνουμε, έτσι κι αλλιώς όλοι. Και δεν είναι άλλο από το να μην μιλάμε όλοι μαζί. Τόσο σε ιδιωτικές συναθροίσεις όσο και στην τηλεόραση. Γιατί όσοι βλέπουν λίγο ή καθόλου χρειάζονται χρόνο για να αναγνωρίσουν μια φωνή και να παρακολουθήσουν τη ροή του λόγου. Κάθε φορά που κάποιος αποφασίζει, πριν τελειώσει ο προηγούμενος, να αρχίσει μια ανάλυση της δικής του άποψης ή σκέψης μιλώντας πάνω στον προηγούμενο με δυνατότερη ένταση, όλοι μας μπερδευόμαστε. Και προσπαθούμε, κοιτώντας έναν από τους ομιλητές να παρακολουθήσουμε τον λόγο του. Όπως είναι φυσικό όσοι έχουν μειωμένη ή καθόλου όραση δεν μπορούν να κάνουν το ίδιο. Και δεν θα έπρεπε να χρειάζεται να το κάνουν. Αρκεί να θυμηθούμε τους βασικούς κανόνες συμπεριφοράς. Να ακούμε τον εκάστοτε ομιλητή και να περιμένουμε να τελειώσει πριν μιλήσουμε.

Με μέσο στα Μέσα

Πριν από δυο χρόνια, κάνοντας μια έρευνα στους ιστότοπους των Μέσων Μαζικής Μεταφοράς εκπλαγήκαμε. Γιατί στα όπου έδιναν πληροφορίες για την προσβασιμότητα είδαμε αναφορές σε συνοδό. Σαν να είναι υποχρεωτικό κάποιο εμποδιζόμενο άτομο ή κάποιος με δυσκολία όρασης ή ακοής να «φέρει» μαζί του συνοδό. Κάτι που πέρα από παράλογο είναι και απαράδεκτο. Αλλά δυστυχώς αληθινό στην πράξη.

Ενδεικτικά, για τα λεωφορεία και τα τραμ η οδηγία ήταν ότι ο συνοδός θα βοηθήσει στην επιβίβαση και στην αποβίβαση. Ενώ στον ηλεκτρικό σιδηρόδρομο ανέφερε ότι στους σταθμούς με μεγάλο κενό από την αποβάθρα, ο συνοδός θα ενημερώσει το προσωπικό ώστε να φέρει μια ράμπα. Επιπλέον έλεγε ότι άτομα με προβλήματα όρασης μπορούν να ζητήσουν βοήθεια από τον υπεύθυνο του σταθμού, για την επιβίβαση, ο οποίος θα ενημερώσει αντίστοιχα τον υπεύθυνο του σταθμού αποβίβασης για να βοηθήσει. Τώρα πώς κάποιος που δεν βλέπει θα εντοπίσει τον Υπεύθυνο, είναι άλλο θέμα. Και προφανώς δικό του πρόβλημα…

Σήμερα από τους ιστότοπους των μέσων έχουν αφαιρεθεί αυτές οι αναφορές. Και σε μερικές περιπτώσεις σε διάφορα σημεία των σταθμών έχει γίνει χρήση της γραφής braille. Ενώ υπάρχουν και σημεία εξυπηρέτησης στην νοηματική γλώσσα. Πρέπει όμως να γίνουν πολλά περισσότερα για να είμαστε σε θέση να πούμε ότι υπάρχει ουσιαστική ευαισθητοποίηση και μέριμνα ώστε οι άνθρωποι με δυσκολίες να μην νιώθουν ΑμΕΑ. Και εκεί θα πρέπει όλοι να βάλουμε το δικό μας, μικρό λιθαράκι.